Wetgeving hijsen (codex boek IV, titel 4)
WAT ZEGT DE WET?
DEFINITIES
Arbeidsmiddelen voor heffen en hijsen: gezien er in de codex geen definitie staat, moeten we dit begrip zeer ruim bekijken. Het gaat verder dan de definitie van hefwerktuig in het ARAB. Naast evidente hijswerktuigen zoals kranen, torenkranen of takels vallen alle arbeidsmiddelen die dienen om een last te hijsen of heffen ook over kleine hoogtes onder de voorschriften van dit besluit.
SAMENGEVAT
- Vaste opstellingen voor hijsen en heffen moeten stevig en stabiel zijn opgesteld zodat het risico dat de last de werknemers raakt wordt beperkt
- Het heffen, hijsen of verplaatsen van personen kan enkel met specifiek bedoelde en gekeurde arbeidsmiddelen waarvan het risico dat er iets met de kooi gebeurt, wordt beperkt
- Verboden lasten te hijsen boven personen of onbeschermde werkplekken
- Kies de juiste hijsmiddelen in functie van de last
- Werk samen met een seingever als je de last niet continu visueel kan volgen
- Leg het werk stil bij extreme weersomstandigheden
GEBRUIK VAN ARBEIDSMIDDELEN VOOR HET HIJSEN OF HEFFEN (Codex boek IV, titel 4)
Bouw en opstelling
Wanneer arbeidsmiddelen voor het hijsen of heffen van lasten vast worden opgesteld, moet er worden gezorgd voor hun stevigheid en stabiliteit tijdens het gebruik, met name rekening houdend met de te hijsen of te heffen lasten en de belastingen waaraan de ophangings- of bevestigingspunten aan de draagconstructies worden onderworpen.. (art.8)
Op machines voor het hijsen of heffen van lasten moet de nominale last op een duidelijk zichtbare wijze worden aangegeven en, in voorkomend geval, moet op een plaat de nominale last voor elke configuratie van de machine worden vermeld. Hijs- en hefhulpstukken moeten zodanig worden gemarkeerd dat de voor een veilig gebruik essentiële kenmerken daarvan kunnen worden geïdentificeerd. (art. 9)
Vast opgestelde arbeidsmiddelen moeten zodanig worden opgesteld dat het risico beperkt wordt dat de lasten:
a) de werknemers raken;
b) ongewild, op gevaarlijke wijze uit hun baan of in vrije val geraken, of
c) ongewild losraken (art. 10)
Hijsen van werknemers
Arbeidsmiddelen voor het hijsen, heffen of verplaatsen van werknemers, moeten zodanig worden uitgerust dat:
a) met behulp van passende voorzieningen wordt voorkomen dat de kooi, indien aanwezig, naar beneden valt;
b) wordt voorkomen dat de gebruiker uit de eventuele kooi valt;
c) wordt voorkomen dat de gebruiker wordt verpletterd, beklemd geraakt of wordt aangestoten, met name als gevolg van een onopzettelijk contact met een voorwerp;
d) de veiligheid van de bij een ongeval in de kooi opgesloten werknemers wordt gegarandeerd en hun bevrijding mogelijk wordt gemaakt. (art. 11)
Het hijsen of heffen van werknemers is uitsluitend toegestaan met behulp van speciaal daarvoor bestemde arbeidsmiddelen. Bij wijze van uitzondering mogen niet daarvoor bestemde arbeidsmiddelen worden gebruikt
voor het hijsen of heffen van werknemers, mits passende maatregelen zijn genomen om de veiligheid te waarborgen. (art. 14)
Alleen de volgende arbeidsmiddelen kunnen voor dit gebruik in aanmerking komen: kranen, vorkheftrucks, teleporters, mobiele kranen met telescopische giek en de hijswerktuigen van het type autolaadkraan. (art. 25)
De reglementaire bepalingen inzake controle voor ingebruikname en periodieke controles zijn derhalve van toepassing op het geheel, arbeidsmiddel en werkbak, en moeten de aspecten van het vervoer van personen dekken. (art. 26)
Wanneer werknemers aanwezig zijn in een geheven werkbak moet de bedieningspost van het arbeidsmiddel permanent zijn bemand. De werknemers die worden gehesen of geheven moeten over een geschikt communicatiemiddel
beschikken. (art. 27)
Hangende lasten
Er moeten maatregelen worden getroffen opdat werknemers zich niet onder hangende lasten ophouden, tenzij zulks is vereist voor het goede verloop van de werkzaamheden. Het is niet toegestaan hangende lasten te verplaatsen boven niet beschermde werkplekken waar zich gewoonlijk werknemers bevinden. Indien het goede verloop van de werkzaamheden anders niet kan worden gewaarborgd, moeten passende procedures worden vastgesteld en
toegepast. (art. 15)
Hijsmiddelen
De hijs- en hefhulpstukken moeten worden gekozen op grond van de te hanteren lasten, de aanvatpunten, de haakvoorziening en de weersomstandigheden, daarbij rekening houdend met de wijze van aanslaan van de last en het gebruikte soort hijs-of hefmiddel. De tot een geheel samengevoegde hijs- en hefhulpstukken moeten duidelijk worden gemarkeerd om de gebruiker in staat te stellen de kenmerken daarvan te kennen, wanneer zij na gebruik niet worden losgemaakt.
Seingever
Wanneer de bediener van een arbeidsmiddel dat dient voor het hijsen of heffen van niet-geleide lasten noch rechtstreeks noch door middel van de nodige informatie verstrekkende hulpmiddelen de volledige baan van de last kan volgen, moet een met de bediener in verbinding staande seingever worden aangewezen om hem te leiden en moeten organisatorische maatregelen worden genomen om botsingen van de last te voorkomen die de werknemers in
gevaar kunnen brengen.
Weersomstandigheden
In de open lucht gebruikte arbeidsmiddelen die dienen voor het hijsen of heffen van niet-geleide lasten moeten worden stilgelegd zodra de weersomstandigheden zodanig verslechteren dat de bedrijfsveiligheid in gevaar wordt gebracht en de werknemers aan risico’s worden blootgesteld. Er moeten adequate beschermingsmaatregelen, met name om te verhinderen dat het arbeidsmiddel omkantelt, worden genomen om risico’s voor de werknemers te voorkomen.